Mikrodenetleyiciler ile Ne Ölçülebilir?
Arduino ile ya da diğer gömülü sistemler ailesinden herhangi bir mikrodenetleyici ile herhangi bir şeyi ölçebilmek, ölçmek istediğimiz şeyin ancak elektriksel bir değere çevrilebilmesiyle mümkün olabilmektedir. Tam nokta atışı konuşmak gerekirse voltaja çevirebildiğimiz herşeyi ölçebiliyoruz. Mikrodenetleyiciler kendisine verilen referans sayesinde ölçülmek istenen potansiyel farkı karşılaştırarak bir değer üretebilirler. Malesef ölçme anlamında yetenekleri ancak bu kadardır. Bir de zamanı bilirler, onu da üzerlerinde bulunan clock kaynağı sayesinde yaparlar. Bu da beraberinde sayma yeteneği kazandırır mikrodenetleyiciye. Netice olarak bir mikrodenetleyici sadece voltaj ölçebilir.
Sensör Nedir, Ne İşe Yarar?
Net olarak bir mikrodenetleyicinin algılayabildiği (sense) tek şey potansiyel farktır. Sense demişken sensör kavramının da çıkış noktası ortaya çıkmış oluyor. Ölçmek istediğimiz büyüklüğü, mikrodenetleyicinin ölçebildiği potansiyel farka çeviren cihazlara sensör diyoruz. Bazıları sadece bir direnç olmak kadar basit olabilirken bazıları çok karmaşık-bütünleşik yapılar olarak karşımıza çıkabilmekte.
Bazen analog bir ölçme ile bazen dijital bir ölçme ya da sayma yöntemiyle bu ölçümler yapılabilir. Analog bir ölçüm yapılması gerekiyorsa bunun için mikrodenetleyicinin ADC : Analog to Digital Converter birimi kullanılır. O sebeple kullanacağınız mikrodenetleyicinin ADC birimini detaylıca öğrenmeniz gerekir. Sonuçta elde edilen veri, voltaj seviyesini belirten sayısal bir değer olur. Bu noktadan sonra iş matematiğe kalır, sensör ölçmek istediğiniz büyüklüğü nasıl bir algoritmayla potansiyel farka çevirmişse yaklaşık olarak tam tersi bir yol izleyerek ölmek istediğimiz büyüklüğün değerine ulaşırız.
Ölçmede Hata Payları
Ölçme denilince yalnız başına da gelmez, yanında bir de hata payı diye bir olayı getirir ve o da yalnız gelmez, genellikle kalabalık olur. Sensörün hata payı vardır, ADC 'nin hata payı vardır, kullandığınız algoritmanın bir hata payı vardır, vardır da vardır. Gürültü dediğimiz bambaşka bir olayımız da vardır onu da es geçemeyiz, bu noktada da imdadımıza filtreler yetişir, amaç genel olarak hata paylarını en aza düşürerek daha gerçekçi sonuçlara ulaşmaktır.
Bu yazı serisiyle, vakit buldukça tüm ölçme tekniklerini paylaşıyor olacağım. Her biri için ayrı bir sayfa yazarak tüm sayfa linklerini bu yazının altında paylaşacağım. Sizlerin de ilgisini çeken incelememi istediğiniz sensörler olursa, yorumlara yazarak talebinizi iletebilirsiniz.
